Entre as estrofas I e II aparece, riscado, en B o nome do trobador que inicia, a seguir, a súa serie de cantigas de amigo: Pero Garcia b’ugals̄.
I. Edicións críticas: Nunes (1973 [1928]: 77 [= LPGP 687]); Sodré (1998: 96); Cohen (2003: 133); Pousada Cruz (2013: 290); Littera (2016: II, 188-189).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 95); Braga (1878: 49); Machado & Machado (1952: 309-310); Camargo et alii (1995: 50).
III. Antoloxías: Torres (1977: 521); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996a: 177).
1 Santa] sancta V 2 qual ést’o] E qual esso B : equal esso V 5 gracir] grazir V 7 gracir] g̃zir V 8 logo en que s’atrevia] lego ē q̄ ssatre nya B
2 qual] e qual Sodré; ést’o] é o Nunes, Sodré 4 é [o]] é[st’o] Cohen, Littera
(I) –Dicídeme agora, filla, por Santa María: cal é o voso amigo que me vos pedía?
–Madre, mostraréivolo eu.
(II) –Cal é o voso amigo que me vos pedía? Se vós mo mostrásedes, agradeceríavolo.
–Madre, mostraréivolo eu.
(III) –Se vós mo mostrásedes, agradeceríavolo, e direivos eu logo a que se atrevía.
–Madre, mostraréivolo eu.
Esquema métrico: 3 x 12’a 12’a 8B (= RM 26:41)
O sentido obriga á emenda de <esso> para ést'o, probábel erro derivado do carácter minoritario da variante éste fronte a é. En calquera caso, a lección manuscrita aconsella a restauración desa forma verbal minoritaria, por moito que Nunes e Sodré fixen a variante xeral é da P3 do presente de indicativo de seer, para nivelaren os vv. 2 e 4, exactamente ao contrario –coidamos– do que debe ser feito (véxase nota ao v. 4).
Por outra banda, a sintaxe e a métrica indican a necesidade de omitir a copulativa inicial, como acontece noutras pasaxes ao longo do corpus, onde o testemuño diverxente dos manuscritos determina con seguranza o carácter espurio da copulativa. Isto acontece con certa frecuencia, especialmente no inicio do verso; véxase, entre outros, B vs. A (66.14, 96.10, 128.14, 224.7, 241.22, 306.13, 312.5 e 13), A vs. B (129.28), A vs. BV (1236.10 e 16), B vs. V (851.12, 924.19, 950.7, 1631.7), V vs. B (935.6, 1148.9).
A hipometría versal delata a ausencia do artigo de amigo que todos os editores restauran, se ben Cohen e Littera estenden a variante éste nesta reintegración, sen dúbida impelidos polo paralelismo co v. 2. No entanto, optamos por unha práctica ecdótica diferente a partir da constatación de que esta composición reitera o segundo verso de cada estrofa como verso inicial na seguinte, mais cunha importante particularidade: as estrofas II-III mostran como a reiteración presenta tamén variación na forma verbal (mostrassedes --> amostrardes); en consecuencia, respectamos no posíbel o texto dos manuscritos, coa conseguinte variación nas estrofas I-II: ést(e) --> é.
O xogo morfométrico da cantiga (véxase nota ao v. 4) provoca a existencia dunha concordantia temporum certamente anómala, coa utilización do futuro de subxuntivo en cláusula condicional (amostrardes) cun verbo principal en pospretérito (graciria), o cal esixiría o pretérito de subxuntivo mostrassedes. Nótese, ademais, como a diferenza silábica entre mostrardes e mostrassedes foi compensada coa utilización da forma protética do verbo (amostrardes), que é utilizada polos trobadores conforme as necesidades métricas (cfr. nota a 35.12).
Anterior
