I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 37-38 [= LPGP 514-515]); Littera (2016: I, 630-631).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 39-40); Carter (2007 [1941]: 11); Marques Braga (1945: 37-38); Machado & Machado (1949: I, 152-153); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2017: I, 82); Arbor Aldea & Santiago Gómez (2019: 68-69).
III. Antoloxías: Torres (1977: 496); Jensen (1992: 168); Diogo (1998: 34-35); Arias Freixedo (2003: 229-230).
3 e] et A 4 se mi ar torna] torna semen B 5 part’, e] parto B 7 e non me] <...>rome B 8 erg’en] eu en B 10 ca ‘ssi] casi A : ca se B 11 atal don’] tal dona B 12 me] mj B 14 om’] omē B 16 forçar] foçar B 18 creer] q̄rer B 20 como mi-o ei] comomeu ey B 21 poss’aver] poss(o) auer A 22 me] mj B 23 m’eu guardar] me gʷdar B 24 d’om’ou] dom̄oude B 27 sempr’en] senp’en B
3 e] et Michaëlis 10 ca ‘ssi] c’assi Michaëlis 14 Amor] amor Michaëlis 15 Amor] amor Michaëlis 21 cuida-l’o] cuida-lo Michaelis : cuidá’lo Littera
(I) Moitas veces nos meus pensamentos gozo eu dun gran ben da miña señora, e canto alí teño de pracer tórnaseme despois en pesar desde que eu deixo de pensar, e nada me resta daquel gran ben, e non sei encontrar solución, (II) nin encontrarei solución en canto eu vivo for, agás en pensar, porque de tal forma me ten forzado Amor que me fai amar unha dona tal que me quere moi mal por iso, e, porque non sabe amar, pensa que Amor non pode forzar a un home.
(III) Mais Amor ten un poder tan grande que pode forzar a quen quixer, e, xa que a miña señora non quere de forma ningunha crer isto de Amor, xamais eu terei o seu ben se non é así como o teño: sempre no pensamento o podo ter, (IV) porque Deus me deu tan gran poder que, mentres eu me puider gardar das falas de homes e mulleres, non poida este ben perder, pois sempre nela pensarei e sempre nela terei posto o corazón mentres eu viva.
Esquema métrico: 4 x 8a 8b 8b 8a 8c 8c 8a (= RM 161:253)
Encontros vocálicos: 4 mi‿ar; 20 mi-‿o
Esta cantiga presenta un discorrer sintáctico-discursivo (cun corte medial) próximo ao das cantigas ateúdas (véxase nota á cantiga 1). Porén, na edición de Littera a ruptura sintáctica afecta todas as estrofas, que aparecen isoladas.
A grafía <et>, de presenza esporádica ao longo dos cancioneiros apógrafos italianos, nomeadamente no Cancioneiro da Vaticana, só ten unha moi limitada presenza no Cancioneiro da Ajuda, con dous rexistros no seu inicio (65 [A2, B92], v. 7; 82 [A16, B109], v. 3) e unha presenza máis maciza na parte final do cancioneiro: 1236 [A283, B1220, V825], v. 10; 982 [A289, B980, V567], v. 12; 997 [A 293, B 993bis, V 582], v. 3; 999 [A295, B995, V584], vv. 2 e 9; 1000 [A296, B996, V585], vv. 2, 7, 15 e 16; 994 [A300, B991, V579], vv. 8, 10 e 15; 996 [A301, B993, V581], v. 6; 894 [A302], v. 4; 896 [A304], v. 15. Na realidade, esta grafía para a copulativa debe ser posta en relación con outras grafías ou formas latinizantes que se detectan ao longo do corpus (véxase nota a 63.2).
A lección <casi> ca ‘ssi de A (<cassi> nas restantes aparicións no Cancioneiro da Ajuda) mostra perfectamente a resistencia á sinalefa de ca, neste caso de un hipotético *ca‿assi. Precisamente o adverbio assi presenta a súa forma reducida por necesidades métricas con frecuencia despois desta conxunción causal (94.10, 239.10, 290.16, 321.15, 702.11, 983.3, 1022.r2, 1231.7, 1364.r3). Véxanse tamén nota a 179.30 e mais a 481.13.
Na lingua trobadoresca a forma atal aparece en concorrencia coa forma simple tal, mesmo con convivencia das dúas variantes na mesma composición: 128, v. 17 tal / vv. 12 e 17 atal; 147, vv. 1, 8 e 15 tal / v. 14 atal; 200, vv. 24 e 26 tal / v. 15 atal; 222, vv. 4 e 10 tal / v. 8 atal etc.). Ademais, pode comprobarse como nos diversos manuscritos alternan as dúas formas: 82.11: atal don’amar A vs. tal dona amar B; 128.12 e 17: d’atal A vs. de tal B; 143.9: tenh’atal A vs. tenho tal B; 430.27: co[n]ven tal afan a sofrer A vs. conven atal afan sofrer B. Así mesmo, nalgún caso A ofrece atal onde B ofrece un verso hipómetro (véxase 202.15), ao tempo que B pode presentar a variante atal (vs. tal A) que debe ser corrixida para evitar a hipermetría (167.2, 188.2, 200.15). Cfr. nota a 83.7.
A lección <ome͂> de B implicaría un texto en que non sería posíbel a sinalefa ome‿amor, mostrando como se manifesta o verniz lusitanizante que en ocasións presenta o texto copiado nos apógrafos italianos, con formas omen –ou similares– onde a métrica esixe ome (véxase tamén 82.14, 132.21, 492.17, 851.21, 901.28 (B’V vs. AB), 1109.7, 1198.8, 1559.8, 1679.10, 1681.17). Véxase nota a 11.22.
Consideramos necesaria a segmentación do CD de aver en -l’o que os anteriores editores non realizaron.
Anterior
