I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 141); Minervini (1974: 40-41 [= LPGP 109-110]); Littera (2016: I, 108-109).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 73); Carter (2007 [1941]: 41); Marques Braga (1945: 133); Machado & Machado (1949: I, 271-272); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2017: I, 154).
2 gran ben] gram (que coyta) ben B 13 lle] lhi B; ementar] enmentar B 14 én] eu B
4 cuita’n] coita ‘m Littera 8 vos] vus Michaëlis, Minervini 9 que] quen Michaëlis, Minervini : quem Littera 10 c[uita’n]] coita’n Michaëlis : coita ‘m Littera 13 lle] lhi Minervini, Littera; enmentar] ementar Michaëlis 16 c[uita’n]] coita’n Michaëlis : coita ‘m Littera
(I) Ai Deus, que coita (teño) de sufrir por ter que amar a quen non me atreverei a falar da moi gran coita en que me ten! Non lle ouso dicir nada da moi gran coita en que me ten!
(II) Xa sempre vivirei en coita: amo tal dona cal vos direi, a quen non lle ousarei falar da moi gran coita en que me ten! Non lle ouso dicir nada da moi gran coita en que me ten!
(III) Se dalgunha outra cousa lle quixer falar, ningún pesar sentirá por iso, mais non lle ousarei falar da moi gran coita en que me ten! Non lle ouso dicir nada da moi gran coita en que me ten!
Esquema métrico: 3 x 8a 8a 8a 8B 8B 8B (= RM 19:26)
Nótese a convivencia das variantes cuita (v. 4) / coita (v. 6) no refrán, referendada pola lección unánime dos manuscritos, que algúns editores tentaron contraditoriamente nivelar: Michaëlis introduce unha sorprendente variación no refrán ao propor coita en vez de cuita no v. 1 do refrán das estrofas II e III para nivelalo co v. 3, onde xa A ofrece coita. En calquera caso, esta concorrencia de variantes apunta á variación do grupo vocálico [uj]/[oj], de diversas procedencias, cuxos resultados conviven no corpus aínda que se detecten certas preferencias, nomeadamente pola forma cuita en A fronte a coita (e derivados) en BV (véxase Monteagudo 2013).
Nos vv. 1 e 3 do refrán é utilizada a preposición en nunha crase coa voz anterior (habitualmente coita e dia), tal como se rexistra esporadicamente no corpus; en calquera caso, esta crase ten unha maior presenza no Cancioneiro da Ajuda, que nalgúns casos a presenta fronte a B, que mantén a integridade de en (87.3, 133.15, 279.r1, 306.10) ou que, alternativamente, omite a preposición (70.28, 89.19, 199.14). Véxanse tamén 28.14, 43.20, 59.3, 60.7, 83.19, 133.2, 138.7 e 9, 141.9, 154.r1 e r3, 155.7, 263.6, 267.2, 270.19, 282.8, 388.5, 390.2, 395.7, 460.4, 465.10, 804.7, 1062.10, 1080.1, 1145.23 e 1420.11. Cfr. nota a 6.4.
Lémbrese que o relativo que ten tamén o valor de ‘quen’ na lingua medieval. Véxase nota a 47.21-22.
Anterior
