I. Edicións críticas: Nunes (1973 [1928]: 413 [= LPGP 631-632]); Fernández Graña (1994: 77); Cohen (2003: 477); Littera (2016: II, 109).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 291); Braga (1878: 160); Machado & Machado (1956: V, 356-357); Montero Santalha (2004); Pardo de Neyra (2005: 69-70); Celeiro Álvarez (2021:104).
III. Antoloxías: Álvarez Blázquez (1975: 72-73); Gutiérrez (2023: 185, 219).
6 faço] fazo V 13 quantas] q̄ntas B 15 algũa] alguna V
1 coitada] coita Nunes
(I) Ai meu amigo, vivo coitada porque vos non vexo e, xa que tanto vos desexo, en aciago día nacín se axiña, meu amigo, non vos fago e digo algo que vos praza.
(II) Xa que gañei o galardón pola miña beleza en Valongo, se agora me afasto de vós, en aciago día nacín se axiña, meu amigo, non vos fago e digo algo que vos praza.
(III) Por cantas veces vos fixen pesar desde que vos amei, algunha vez vos farei pracer, e que Deus non me ampare se axiña, meu amigo, non vos fago e digo algo que vos praza.
Esquema métrico: 7’a 7‘b 7‘b 7‘a 7’C 7’C (I [= RM 160:457]) + 7a 7’b 7’b 7a 7’C 7’C (II [= RM 160:437]) + 7a 7b 7b 7a 7’C 7’C (III [= 160:436])
Foi é a forma xeral de P3 de pretérito de seer (e de ir), mais tamén aparece como forma de P1, tal como acontece neste verso : a pesar de que en xeral se estabelece unha oposición P1 / P3, fui (< fŭī) / foi (< fŭĭt), debido á acción metafónica de -ī final nalgúns pretéritos fortes (cfr. tamén fiz vs. fez, sive vs. seve, tive vs. teve etc.), foi pode ser tamén resultado de P1, o mesmo que fui aparece de modo esporádico como forma de P3 (sen efecto metafónico, por tanto, ou con xeneralización analóxica de unha ou outra persoa).
Nótese o especial ton aberto do refrán, coa utilización de digo en posición final de verso, forma que en principio solicitaría un CD inexistente na cantiga.
O cendal é un tecido fino de seda ou de liño.
Valongo seguramente se refire á ermida do lugar de Valongo, na parroquia de Lóuzara, veciña do mosteiro de Samos, en Lugo (Galiza).
A presenza da forma gráfica <alguna> en V incide no feito da existencia dalgunhas voces en que aparentemente se mantén o -n- intervocálico (<bona>, <poner>, <huna>, <alguna> etc.), feito que demostra que supoñen unha simple representación gráfica da nasalidade fonolóxica (bõa, põer, ũa, algũa...). Sobre estas grafías e as formas do tipo irmana, véxase Ferreiro (2008b).
Anterior
