727 [= RM 60,6]

Meu amig’é d’aquend’ido

Gonçal'Eanes do Vinhal

Note

Testo

• 2

  É inhabitual a anteposición do adverbo mui ao posesivo (mui meu amigo = *muit’amigo meu), que, de todos os xeitos, se pode achar noutra ocorrencia no corpus trobadoresco, nunha cantiga de Pedr’Amigo de Sevilha (1229.3): 

  Por meu amig’, amiga, preguntar-
  -vos quer’eu ora (ca se foi d’aqui
  mui meu sanhud’e nunca o ar vi).

• 4

  Véxase neste verso (partido B vs. parado V) a aparición en V do frecuente erro <a>/<ti>, que nos cancioneiros italianos se rexistra con frecuencia: <para> B parti (18.18), <Maram> B Martin (115.8), <marã> B Martin (115.22), <ca aue> B cativ’e (118.13), <parar> B partir (627.9), <parado> BV partido (1326.21), <parar> V partir (1345.13), <conssenar> B consentir (1468.15), <ama> B cima (1489.47) etc.

• 5

  No refrán desta cantiga levántase un problema que di respecto á métrica e á interpretación: na primeira ocorrencia do estribillo BV achegan a lección desguisado, fronte as seguintes aparicións de guisado. Velaí a razón da dupla tendencia editorial para o refrán: mais que preito tan desguisado! (Nunes, Víñez Sánchez) vs. mais que preito tan guisado! (Cohen, Littera). A opción do editor norteamericano, “[f]or rhythm and for ironic force” parece axeitada, pois nivela metricamente a cantiga e confire un sentido irónico ao texto, que Cohen parafrasea do seguinte xeito “Mas que belo arranjinho (para ela, para mim, para ele próprio)”. Para alén disto, nótese que <desguisado> en B apareza subliñado por Colocci no segmento guisado: <desguisado>. Con todo, da paráfrase de Cohen parece deducirse que a moza acepta formar parte dun insólito ‘triángulo amoroso’. Porén, entendemos que non é así, senón que ela, ao ouvir as novas, recriminaría con ironía ese intento de o amigo a abandonar, e que non o aceptaría. É por iso que nos inclinamos máis por unha interpretación non irónica contra a actitude do amigo, e pensamos que se debe ver esta como unha estratexia para disimular o amor que lle ten facendo ver que morre por outra. Este é un tópico relativamente habitual nas cantigas de amor e de amigo. Véxase, por exemplo, en Roi Queimado:

  Enfinta faz el, eu o sei,
  que morre por outra d’amor
  e que non á min por senhor (730.13-15).

  No último verso do refrán da nosa cantiga, a moza (que está moi segura do amor do seu namorado) estaría deixando ver a súa complicidade coa actuación disimulatoria do amigo. 

• 9

  É indubitábel a existencia de erro de copia na palabra rimante deste verbo, con leccións diverxentes en B e V e con interpretacións diversas da pasaxe nos diferentes editores (cfr. a quen amava en Nunes, a que tornava en Cohen, con importante intromisión textual, xunto con e que trobava en Littera). Optamos pola lectura rogava (presente en Víñez Sánchez) a partir de <rro uana> en V, que parece suxerir, á parte da banal confusión <u>/<n>, unha lección <rro[g]uaua> no antecedente.

• 14

  O adverbio afirmativo si rexístrase sempre no inicio de cláusula (véxase 592.2; 594.4, 10 e 16; 1240.12). É por isto que, en face de Nunes e Cohen, preferimos interpretar a lección <ssy> dos manuscritos como a forma aferética de assi (cfr. a grafía 'si de Littera), tal como acontece nunha cantiga de Pero Meogo (1202.6), onde se levanta a mesma dupla opción:

  E, se el vai ferido, irá morrer al mar;
  ‘ssi fara meu amigo se eu del non pensar.