759 [= RM 70,44]

Quer’eu, amigas, o mundo loar

Joan Garcia de Guilhade

Notes

Text

• 2

  Certamente, sería posíbel (con Cohen), mais non necesario, considerar en m’i a presenza do adverbio pronominal. 

• 7

  Paraiso só se documenta na fiinda dunha cantiga de Pero Garcia Burgales (178.31):

  E se me Deus quisesse dar seu ben
  d’ela, ja lh’eu quitaria por én
  seu parais’e outro ben-fazer.

• 8

  A construción dizer de non ‘negar’, en que de cumpre a función da conxunción que, aparece esporadicamente no corpus profano (153.11, 328.4, 400.3, 536.10, 971.26, 989.10, 1420.3, 1488.9, 1636.13 e 1648.16-17).

• 9-10

  O respecto á lección dos manuscritos é compatíbel coa correcta expresión lingüística e o sentido xeral da estrofa. Neste caso, a ausencia de puntuación permite unha certa ambigüidade de modo que muit[o] pode referirse a amigos (‘os amigos que no mundo son muito amigos’) ou a lezer  (‘ambos teñen muito lecer’). E neste sentido, as diversas modificacións da lección manuscrita feita polos anteriores editores son superfluas: [e] amiga[s], muyt’ ambos lezer an (Nobiling, Nunes, Cohen); a opinión de Lapa é coincidente con estes editores, ao afirmar que «N[unes] seguiu a lição de G. N., fidelíssima aos apógrafos, mas absolutamente ininteligível. O verso deveria ter sido estropiado e será, quanto a nós: ai, amigas, muit’ar nos lezer dan» (Lapa 1982: 165).

• 15

  O radical xeral para os tempos de pretérito de aver é ouv-, como resultado da metátese de wau e fricativización de -b- a partir do radical latino habu-. Ora ben, -b- intervocálico tamén pode desaparecer (Ferreiro 1999: §54c), como mostran diversos resultados que proban esta evolución diverxente nos tempos de pretérito de aver. Así acontece coas formas oer, oera e oesse presentes no corpus sempre a partir das leccións dos apógrafos italianos, por o Cancioneiro da Ajuda sempre presentar a forma ouver (e afíns): se mi-o logo a tolher oer / mia vezinha (11.27), se vos eu oesse desamor (23.13), mentr’eu vosso desamor oer (23.32), pois eu esto feito oer (29.19), mentr’oer esta senhor que oj’ei (38.9), U lhi conven, oera de tornar (45.8), quand’eu de vós oer / desamor (46.23), pois que lh’esto feit’oer (96.8), quen vos oer a desejar (107.18), pois end’o poder oer (561.6), farei eu por vós quanto fazer oer (725.26), poi-la dona seu amig’oer (759.15), pois eu oer / por mia senhor mort’a prender (1064.13). A estas ocorrencias aínda hai que lles acrecentar aqueloutras en que os apógrafos italianos presentan esta variante fronte ao resultado maioritario en A: 65.22 (ouver A vs. oer B), 141.6 (ouver A vs. oer B), 363.16 (ouver A vs. oer BV). Véxase Ferreiro (2016a: 119-126). Sobre outras formas do tipo ouer e oue ~ oui véxase nota a 10.18.

• 15-16

  Nótese a descoordinación temporal entre os dous versos, que resolvemos, respectando a lección manuscrita, por medio da paréntese para o segundo verso, ausente nas edicións anteriores.

• 19-20

  Mantemos a hipometría da finda, polo seu carácter sentencioso, aínda recoñecendo que no primeiro verso se resolve doadamente coa introdución dunha conxunción e inicial, mentres no segundo xa é necesaria a inclusión dunha partícula: ja en Nobiling (nunca [ja] lhi...) e Nunes e mais Littera ([ja] nunca lhi...); ar en Cohen (nunca lhi Deus [ar] dé en ele ren). Porén, a existencia de cantigas que presentan combinacións métricas regulares de versos decasilábicos con un eneasílabo (véxanse, por exemplo, as cantigas 970, 1043 ou 1508).

• 20

  O pronome ele refírese ao mundo (vv. 16 e 17).