I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 514-515); Lanciani (1977: 90-91 [= LPGP 338]); Littera (2016: I, 378-379).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 26); Braga (1878: 10); Carter (2007 [1941]: 154-155); Machado & Machado (1950: II, 269-270); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2018b: III, 422).
1 m’a min] mhamj B : mhami V 2 me] mj B : mi V 4 me] mj B : mi V; vos] uus A 5 faço] fraço B 6 non] nor V 7 per] por BV 8 min] mi BV 9 vos] uus A; e] uꝯ A; lle] lhi BV 10 me] mi BV; fazer, fremosa] faz f̄mosa B 11 vosso] uyuo B : nyuo V 12 min] mj B : mi V 14 foi] fui BV 15 mui bon grad’a põer] mui {bõ} grand a poer A : muj ḡnda poēr B : muj ḡnda pōer V 16 me] mj B : mi V 17 amparar] enparar B : en parar V; pavor] amor BV 20 eu d’] om. BV; dizer] diz V 22 en me lle non] enō melhi BV 23 coido de com’é] cuydo de como e BV 24 mate] {mate} A 25 eu] {eu} A; querer] qret V 26 vos] uus A; Deus fez] fez deꝯ B : fez đs V 27 vos] us A : \u/ꝯ B; de tal erro] datal eiro B; prender] p̄nder V
1 m’a min] mh-a mi Lanciani : mi a mi Littera 2 me] mi Lanciani, Littera 3 muit’a gradecer] muit’agradecer Lanciani, Littera 4 e] mi Lanciani, Littera; vos] vus Michaëlis, Lanciani 7 per] por Lanciani, Littera 8 min] mi Lanciani, Littera 9 vos] vus Michaëlis, Lanciani; e] vos Michaëlis; lle] lhi Lanciani, Littera 10 me] mi Lanciani, Littera 11 vosso] vyvo Lanciani : vivo Littera 12 vos] vus Michaëlis, Lanciani; min] mi Lanciani, Littera 14 foi] fui Lanciani, Littera 15 a põer] apõer Lanciani, Littera 16 me dé] me dê Michaëlis : mi dê Lanciani, Littera 17 amparar] emparar Lanciani 19 vos] vus Michaëlis, Lanciani 20 dona] don(a) Michaëlis 23 coido] cuydo Lanciani : cuido Littera; com’] como Lanciani, Littera 26 vos] vus Michaëlis, Lanciani; Deus fez] fez Deus Lanciani 27 vos] vus Michaëlis, Lanciani; de tal] d’atal Lanciani, Littera
(I) Señora, o mal que me a min fai Amor e a gran coita que me fai sufrir, a vós o debo agradecer, e a Deus, que me vos deu por señora, porque ben o fago coñecedor disto: (de) que por nada máis mo podería facer (II) senón por vós, que tendes gusto polo moi gran mal que me a min fai ter; e pois vos prace e lle dades o poder, fermosa miña señora, de me facer o que quixer, en canto eu for (servidor) voso e non vos quixerdes apiadar de min (III) e da gran coita e do mal de que fun sufridor, desde hai moito tempo, sen o meu agrado, a vós debo eu estar moi agradecido, pois Deus non me dea de vós, señora, ben –que me pode amparar de seu pavor (de Amor)–, se eu hoxe coñezo outra cousa por que o temer; (IV) mais, por Deus, que vos foi dar o maior ben que eu doutra dona ouvín dicir, (pídovos) que non me deixedes esquecido sen me defenderdes del, señora, pois ben penso, por como é traidor, que me mate cedo, e despois non querer
(1) agradecérvolo, logo que eu estiver morto; e por canto ben vos fixo Deus, señora, gardádevos de tal erro cometer.
Esquema métrico: 4 x 10a 10b 10b 10a 10a 10b + 10a 10a 10b (= RM 132:2)
Encontros vocálicos: 6 mi-‿o; 8 mi‿a; 20 dona‿o·i
O carácter de verdadeira cantiga ateúda atá a fiinda desta composición non é reflectido en ningunha das edicións precedentes, pois só existe ligazón interesrófica parcial en Michaëlis (I-II) e mais Lanciani e Littera (I-III). Véxase nota á cantiga 15.
A forma agradecer era aínda unha forma inexistente na lingua trobadoresca, razón pola cal a segmentación de Lanciani (e Littera) non é correcta, xa que a é o nexo na perífrase dever + a + gradecer (véxase nota ao v. 15).
A lección de A presenta <uꝯ>, que non ten sentido con dous pronomes vos átonos no contexto agás que se interprete como un erro por <uos> (*e, pois vos praz, vós lle dades poder ...), que foi a opción de Michaëlis (e Lanciani).
Nótense as variantes redaccionais nos apógrafos italianos neste verso (vosso / vivo), así como no v. 17 (pavor / amor), diverxentes da tradición representada por A.
A forma foi é tamén P1 de pretérito de seer (e de ir): a pesar de que en xeral se estabelece unha oposición P1 / P3, fui (< fŭī) / foi (< fŭĭt), pola acción metafónica de -ī final nalgúns pretéritos fortes (cfr. tamén fiz vs. fez, sive vs. seve, tive vs. teve etc.), foi pode ser tamén resultado de P1, o mesmo que fui aparece esporadicamente como forma de P3 (sen efecto metafónico, por tanto, ou con xeneralización analóxica de unha ou outra persoa).
De novo se debe segmentar a como preposición na perífrase dever + a + põer. Véxase nota ao v. 3.
O período presenta unha expresión confusa. A idea principal é esta: ‘Mais, por Deus, señora, non me esquezades á hora de me defenderdes (do Amor), pois temo que, como é traidor, me mate cedo, e despois que eu for morto non quererá recompensarvos’.
Neste verso hai que supor un verbo elíptico do tipo peço ou rogo.
A locución conxuntiva de como neste contexto é causal.
Nótese, máis unha vez, a variación tal ~ atal entre A e BV (véxase nota a 10.4).
Précédent
