I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 754-755 [= LPGP 682-683]); Littera (2016: II, 165-166); González (2018: 93).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 48); Machado & Machado (1949: I, 185-186); Rios Milhám (2017: I, 103).
III. Antoloxías: Nemésio (1961 [1949]: 38-39); Piccolo (1951: 160-161); Torres (1977: 140-141); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996b: 145); Arias Freixedo (2003: 645-646); Mongelli (2009: 46).
6 coraçon] coraco͂ B 7 terra] arā B 9 van] uay B 10 senhor] seuhor B 13 Estranho] Estrahō B 14 viven migo t[o]da via] muē migo tdonia B 22 ouvess’o] ouuoesso B; e] et B
1 estraias] estranhas Michaëlis, Littera 5 vos] vus Michaëlis 6 atant’] quant’ Michaëlis 7 nen ũa terra] nenhũa ora Michaëlis : nẽũa ora Littera 9 van] vai Littera 12 atan] tan Michaëlis : tam Littera 15 primeirament’, e] primeiramente Michaëlis, Littera, González 18 [e] om. Michaëlis, Littera 22 e] et Michaëlis 24 eu] (eu) Michaëlis : om. Littera
(I) Todas as xentes me resultan estrañas, señora, e as terras por onde eu ando sen vós, e nunca noutra cousa vou alí pensando senón na vosa fermosura, e pensando en vós como vos adoito ver, e tanto ben teño no meu corazón.
(II) En ningunha terra podo eu achar nada pracenteiro sen vós agás cando vou pensando en vós, mais estórbanme moito, señora, os que me van falando doutra cousa; e eles non saben se me fan mal facéndome perder tan bo pensamento.
(III) Eu ando alleado dos que me queren ben e dos que viven comigo, en todo o momento, tal como se eu os vise aquel día por primeira vez, e esfórzome en fuxir deles; e eu morro, señora, por me librar deles e por pensar en vós, e non por outra causa.
(IV) Vós me facedes sentir como estraño, miña señora, todo aquilo de canto eu me soía sentir moi satisfeito, porque, logo que eu penso no ben que tería se eu tivese o voso amor e sei, nese mesmo momento, que nunca gozarei deste ben, perdín o gusto por todas as outras cousas do mundo.
Esquema métrico: 4 x 11a 10’b 10’b 11c 11c 12a
Encontros vocálicos: 1 mi‿a; 20 so·i·a
A variante estraio, forma desnasalada de estrãio (cfr. tamén estrãiar, estraiar), atestada en 638.1 e 1341.14, é produto da minoritaria evolución de -nj-, con caída de -n- en vez da xeral palatalización da base extraneum (véxase CGPA, s.v. estraio, estrãio, estrayo, estrãyo, estray͂o). Tal resultado convive co xeral estranho (véxanse vv. 13 e 20) no corpus trobadoresco profano, e a súa emenda supón unha irregular nivelación lingüística da lingua trobadoresca. Cfr. nota a 236.15.
Michaëlis optou por nivelar metricamente o verso (e tamén os restantes finais de estrofa) a partir dunha lectura paleográfica defectuosa. Porén, Littera respecta a lección de B e, finalmente, González estabelece un esquema métrico que considera dodecasilábico o verso 6º de cada estrofa, como mostra a lección do manuscrito en todos os casos (cfr. nota ao v. 18).
Sen dúbida, con González deberemos ler e interpretar terra a partir da lección manuscrita <arã>, que nas edicións de Michaëlis e Littera foi lida como ora. A voz terra(s) aparece con moita frecuencia como <tirã(s)> nos apógrafos italianos, pola equivalencia <ir> = rr e a presenza da abreviación de e (véxanse en B 119.8, 130.25, 194.9, 203.26, 313.2, 628.24 etc.; e en BV, 809.21, 931.15 –<tiran> en V–, 965.9, 998.11, 1072.16 etc.). Ademais, alén da coherencia semántica, é frecuente nos apógrafos italianos o erro <a>/<ti>, como se pode comprobar no frecuente erro <parar>/<partir> (véxase 18.18 <para> B parti, 115.8 e 22 <Maram> e <Marã> B Martin, 503.18 <partir> B, <parar> V partir etc.).
De novo Michaëlis emenda atan a prol de tan condicionada por reducir metricamente o verso a 11 sílabas. Véxase nota ao v. 6.
Face ás edicións precedentes, segmentamos a copulativa para ligar primeiramente ‘por primeira vez’ a viss’eu aquel dia, xa que o trobador está tan ‘alienado’ pensando na senhor que mesmo os familiares máis achegados e que viven con el lle resultan estraños como se os vise por vez primeira.
A métrica e o sentido solicita a incorporación da copulativa en posición inicial, ausente nas edicións de Michaëlis e de Littera. É necesaria a copulativa inicial do verso para a correcta contaxe métrica: nesta posición é moi frecuente omisión da copulativa por erro de copia, como mostran os abondosos casos en que algún dos manuscritos ofrece a lección correcta: A vs. B (65.29, 117.12, 165.10, 174.12 etc.), B vs. V (424.14, 1195.16 etc.), V vs. B (403.6, 1614.20 etc.).
A grafía <et> (conservada en Michaëlis), de presenza esporádica ao longo dos cancioneiros apógrafos italianos, nomeadamente no Cancioneiro da Vaticana, só ten unha moi limitada presenza no Cancioneiro da Ajuda, con dous rexistros no seu inicio (65 [A2, B92], v. 7; 82 [A16, B109], v. 3) e unha presenza máis maciza na parte final do cancioneiro: 1236 [A283, B1220, V825], v. 10; 982 [A289, B980, V567], v. 12; 997 [A 293, B 993bis, V 582], v. 3; 999 [A295, B995, V584], vv. 2 e 9; 1000 [A296, B996, V585], vv. 2, 7, 15 e 16; 994 [A300, B991, V579], vv. 8, 10 e 15; 996 [A301, B993, V581], v. 6; 894 [A302], v. 4; 896 [A304], v. 15. Na realidade, esta grafía para a copulativa debe ser posta en relación con outras grafías ou formas latinizantes que se detectan ao longo do corpus (véxase nota a 63.2).
Tanto Michaëlis como Littera omiten o pronome eu para acomodar metricamente o verso á medida hendecasilábica que supoñen para este verso.
Anterior
