1.
'pedir, reclamar, exixir'
36.21 nunca lhi ren demandarei||45.14 que coita tal, por eu buscar perdon / ou outro ben, devi’a demandar||251.4 er / quero-lho eu por én fazer, / pois mo ela as[s]i demanda||333.20 cuid’eu que é mal / de máis, amigo, demandardes-mi al||398.8 E ten-s’Amor que demandei folia / en demandar o que non poss’aver||398.9 E ten-s’Amor que demandei folia / en demandar o que non poss’aver||762.5 mais el demanda-m’outra folia||762.10 mais el demanda-mi al||762.15 mais el demanda-m’outra torpidade||773.1 Estas donzelas que aqui demandan / os seus amigos que lhis façan ben, / querrei, amigas, saber ũa ren||773.4 que [é] aquelo que lh’[el]es demandan?||773.7 mais eles cuido que a[l] lhis demandan||777.13 Gran sazon á que meu ben demanda, / e nunca pôde comigo falar||845.2 Madre, se meu amigo veesse, / demandar-lh’-ia, ... / que se veesse veer comigo||845.5 se veer, madre, o meu amigo, / demandar-lh’-ei que se veja migo||845.8 quando veer o que mi á servida, / demandar-lh’-ei que se veja migo||845.13 Sol que el venha, se Deus m’ajud’e / ..., / demandar-lh’-ei que se veja migo:||845.18 per fe, sen engano, / demandar-lh’-ei que se veja migo||845.23 se veer o que mi á namorada, / demandar-lh’-ei que se veja migo||926.26 mais eu gran pavor ei, / que vo-la demandará por min Deus, / pois eu morrer||944.6 mais Deus, que sabe ben que ést’assi, / pois eu morrer, demande-lho por min||967.5 non fui eu i de sén nen sabedor / por quanto lh’eu fui amor demandar||967.8 E des que a vi sempre a muit’amei / e sempre lhi seu amor demandei||967.11 nunca lh’eu ja amor demandarei||1039.2 Diz, amiga, o que mi gran ben quer / que nunca máis mi ren demandará||1039.17 e máis demandar / mentre viver non [mi] quer des ali||1099.12 ca de guisa me ten / o seu amor ja fóra de meu sén / que lhi quito quanto lh’eu demandava||1100.5 e demandei-lhe logo seu amor / e fiz por ela esta pastorela||1116.6 que sol quisesse comigo falar, / e quitar-m’-ia de lh’al demandar||1123.6 ande / sanhud’e non mi-o demande||1123.8 quant’el quiser atant’ande / sanhud’e non mi-o demande||1151.4 E, se el for, como me demandou, / a San Servando, ... / i-lo quer’eu, [madre, veer]||1201.2 que me demandou / que o foss’eu veer / a la font’u os cervos van bever!||1201.6 Non faç’eu torto de mi lh’assanhar / por s’atrever el de me demandar / que o foss’eu veer / [a la font’u os cervos van bever]||1228.15 nen per el sempre de mi-o demandar||1281.13 ca est’é l’ome que máis demandava / e non ar quis que comigo falasse||1320.10 Mais, se decae, quen sera / que ja dereito nen razon / for demandar nen defenson / en tal meestre||1410.19 se lhi peagen foren demandar / os porteiros do Gaston de Bear, / bevan peagen que lhis el dara||1413.2 Ũa dona foi de pran / demandar casas e pan / da ordin de San Joan||1451.9 E diz que vio na [e]strela, / pero que a non demande, / d’aver igreja mui grande||1533.17 se demandar don / o vilão ou se se chamar segrel / e jograria non souber fazer2.
'buscar, procurar'
865.9 Nos moesteiros dos frades negrados / a demandei||1161.6 «Ai amor, leixedes-m’oje de so-lo ramo folgar / e depois treides-vos migo meu amigo demandar!»||1586.4 Mui sen razon / me demandades||1667.12 se tal senhor queredes, / alhu-lo demandade3.
'preguntar'
Nesta acepción rexe ocasionalmente a preposición de
9.7 E, se lhi fossen dizer com’eu esto dizia, / logo sei que mia senhor por min demandaria / [...]||14.22 De muitos sõo preguntado / de que ei este pensar, / e a min pesa aficado / de quen me vai demandar||360.16 E mui ben vej’eu que perden seu sén / aqueles que me van a demandar / quen é mia senhor 1074.15 – Abril Perez, fostes-me demandar / de tal demanda que resposta non / á i mester 4.
'reclamar xudicialmente, formular unha demanda xudicial'
983.16 e digo-vos en concello / que, se eu moir’assi desta vegada, / que a vó-lo demande meu linnage||983.17 Que a vó-lo demande meu linnage, / sennor fremosa, ca vós me matades||1508.21 se de noite vos foder o peon, / contra qual parte o demandaredes?
◆ IPrés.:
P3 demanda, P5 demandades, P6 demandan||IIMP.:
P1 demandava, P3 demandava||IPassé:
P1 demandei, P3 demandou||IFUT.:
P1 demandarei, P3 demandará, P5 demandaredes||ICond.:
P1 demandaria, P3 demandaria||SPrés.:
P3 demande||SFut.:
P3 demandar||Impér.:
P5 demandade||Inf.:
P5 demandardes