j

Glosario

[últ. rev.: 11/07/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
jurar v. tr. e intr. 'xurar, prometer por xuramento'
En ocasións rexe a preposición de
14.35 Tal amar / podedes mui ben jurar / que nunca foi d’omen nado||14.37 Ũa ren vos juraria, / e devede-lo creer: / ... ||48.19 se a por atal tevesse, / quando m’a ela tornei, / juro que o non fezesse||90.22 E gran coita me faz jurar / d’amor, que non posso sofrer||94.22 E averei muit’a jurar / po-la negar, e a mentir||109.8 logo lhis eu juro que outra molher amo máis d’outra ren, / ca non vós, senhor||135.6 mais jur’e faço-lles creer / mentira por vo-lles negar||184.9 aquesto posso ben jurar, / senhor, e non mentir por én||236.27 e, par Deus, ar jurar-ll’-ia mui ben / que nulla culpa i non avia / de m’entender||274.11 ca ben lle quer’, e posso ben jurar: / poi-la eu vi, nunca vi tan amada||284.4 e non mi valla ela nen Amor / nen Deus se vos verdade non jurar||295.19 mais, pois non moiro, ben posso jurar: / ... ||315.1 Juro-vos eu, fremosa mia sennor, / ... / [...] / se, pois fui nado, nunca dona vi / tan fremosa come vós||321.4 e, poi-la eu ja sempr’ei a sofrer, / non mi ten prol de vo-lo máis jurar||321.10 e ve[e]d’ora que faredes i, / ca nunca vo-lo ja máis jurarei||321.16 e, pero vo-lo juro, non mi val||336.10 e por aquesto o jur’e o digo / que ja máis nunca seja verdadeiro||338.8 e ben vos juro que á gran sazon / que rog’a Deus por mort’, e por al non||338.25 E ben vos juro, senhor, que m’é ben / con [a] mia morte, pois a vós praz én||345.7 ca me jurou que nunca se ja de mí partisse||348.10 juro-lles eu e digo-lles assi: / ... ||350.5 demais, ei a jurar / que non ei coit’a quen me én preguntar||358.18 quand’eu viss’ela pois que lle jurasse, / qual maior jura soubesse fazer||367.2 Se eu podess’ir u mia senhor é, / ben vos juro que querria ir [i]||393.9 e juro-vos, per bõa fe, / que nunca lhis eu máis direi||453.4 ca nunca vi dona peior talhada, / e quige jurar que era mostea||453.6 e vi-a cavalgar per ũa aldeia / e quige jurar que era mostea||461.8 e por én vo-lo juro muit[o] a firmes e a fio||469.4 E ben vo-lo juro, ... / que Pero d’Espanha nen Pero Garcia / nen Pero Galego non iran con mego||475.30 e [j]uro-vos, par San Vincent[e], / que non é bõo doneador / quen esto fez[er] a ciente||478.14 E juro par Deus-lo santo / que manto / non tragerei nen granhon||574.15 er seve por mí jurando, / u m’agora sej’, amiga, / que logo m’enviaria / manda[d’ou s’ar tornaria]||575.14 jurou-mi, amiga fremosa, / que, ... / ..., / que, por quanta poss’avedes, / [ja o guarir non podedes]||596.9 e jurastes-mi polo meu amor||596.13 Jurastes-m’enton muit’aficado / que logo, logo, sen outro tardar, / vos queriades pera mí tornar||624.17 mui ben posso con verdade jurar, / ..., / que con verdad’o non poden dizer||653.7 O que jurava que me non visse, / por non seer todo quant’el disse, / par Deus, donas, aqui [é ja!]||654.3 Par Deus, donas, ben podedes jurar / do meu amigo que mi fez pesar||655.2 Quando se foi meu amigo / jurou que cedo verria||665.7 Jurastes que toda via / verriades de bon grado / ante que saiss’o dia||682.4 Vistes u jurou que non ouvesse / nunca de min ben se non veesse||682.7 Viste-las juras que jurou enton, / que verria sen mort’ou sen prison||682.10 Viste-las juras que jurou ali, / que verria, e jurou-as per mí||682.11 Viste-las juras que jurou ali, / que verria, e jurou-as per mí||689.7 E mui pouc’á que lh’eu oi jurar / que non queria ben outra molher / senon min||752.13 El mi jurou que se non cuidava / que end’ouvess’[eu] atan gran pesar||770.5 e jurei ja que, atá que o visse, / que nunca ren dormisse||770.14 el mi jurou chorando / que verria, e pôs-mi praz’e quando||771.7 El chora muito e filha-s’a jurar / que é sandeu||788.10 por aquel conselho que mi foi dar, / vos jur’eu que nunca mi valha Deus / se eu nunca [por amiga tever / a que mi a mí atal conselho der]||790.2 Vistes vós, amiga, meu amigo, / que jurava que sempre fezesse / todo por mí quanto lh’eu dissesse?||790.9 ca mi jurou que se non partisse / d’aqui, e foi-se sen meu mandado||796.2 – Ai filha, o que vos ben queria / aqui o jurou noutro dia||800.2 Juravades mí, amigo, / que mi queriades gran ben||800.6 Muitas vezes mi jurastes / e sei ca vos perjurades||800.8 mais, poi-lo tanto jurades, / dizede por que morastes / mui longi [de min e mui sen meu grado]||800.11 Muito per-podedes jurar / que, j / que nunca de min ajades / amor||803.9 sei que sera mui coitado por én / e jurar-mi-á e querra-me mentir||803.15 e, se se el for, ante me jurará, / ..., / que outra vez non se [vaia d’aqui / per nulha ren sen mandado de mí]||827.1 Jurava-m’oje o meu amigo, / por tal, madre, que lhi perdoasse||827.6 ca ja s’el perjurou / per muitas vezes que m’esto jurou||827.16 e por aquesto ja lhi ren non val / de me jurar, pois que me lh’as[s]anhei||829.11 E vistes u s’el partia / de mí mui sen o meu grado / e jurando que avia / por mí penas e cuidado?||831.14 E ben se devi’a nembrar / das juras que m’enton jurou / u m’el mui fremosa leixou||831.16 mais, donas, podedes jurar / que, ... / el-rei o faz que mi-o deten||886.10 e juran per bõa fe / que esta coita non á par||939.10 E jurou-mi par Santa Maria / que se [veesse logo a seu grado,||939.16 [E] enton jurou-m’el chorando / que se [veesse logo a seu grado,||940.5 mais jur’a Deus que quisera / oir ante que mort’era||953.2 Ouço dizer dos que non an amor / que tan ben poden jurar que o an||953.4 mais, per’o juren, non lho creerán||953.6 ca nunca pod’o mentiral tan ben /  jurar come o que verdade ten||953.7 [E] ben jura[n] que a[s] saben amar, / senon que non ajan delas prazer;||953.9 mais que lhis val de assi jurar?||953.10 Pero o juren, non lho querran creer||974.27 e juro-vos per bõa fe: / ... ||991.13 e quen sas manhas ben cousir / pode jurar, ... / que toda-las Deus acabou||1019.15 Rogou-m’el muito que vos jurass’eu / que nunca disse de vós senon ben||1039.9 Mui ben cuid’eu que con mentira ven, / pero jura que mi non quer mentir||1042.15 mais ben vos jur’e digo-vos assi, / se Deus mi leix’én fazer o melhor: / ... ||1056.10 con gran verdade vos posso jurar / que mi valera mui [máis non veer / eu vós nen al||1110.4 quand’ant’as donas van, / juran que morren por elas d’amor||1110.10 veen ant’elas e juran melhor / ou tan ben come os que amor an||1110.16 E os ben desamparados d’Amor / juran que morren con amor que an||1121.1 Jurava-mi o meu amigo, / ..., / que nunc’alhur viveria / sen mí||1121.8 Foi un dia po-lo veer / a Santa Marta e maer / u m’el jurou que morria / por mí||1121.17 mais por jurar, quando veer, / ja vo-lh’eu non creeria||1154.13 Aquel dia que se foi mi jurou / que por meu ben me sempre tant’amou / e amará||1189.9 nen mi-o neguedes, ca vos non ten prol, / nen juredes||1189.10 nen juredes, ca sempr’o falso sol / jurar muit’, ...||1189.10 nen juredes, ca sempr’o falso sol / jurar muit’, e dizede sen jurar: / ... ||1221.14 chorava muito e jurava log’i / que non sabia conselho de sí / por mí||1233.19 E ben vos poss’eu en salvo jurar / que outr’ome vivo non sab’amar / dereitamente||1241.10 e por én des aqui vos [jur’e] digo / que eu vos quero dar razon d’amor / per que façades [cantigas d’amigo]||1245.10 mas que prol vos ten, / ca, u vos fostes sen meu mandado, / jurei que nunca vos fezesse ben?||1245.14 e gran mal m’é én, / ca jurei, tanto que fostes ido, / que nunca ja máis vos fezesse ben||1251.2 pero vós andades / jurando sempre que mi non queredes / ben||1251.7 E pero vós ant’elas jurar ides / que non fazedes quanto vos eu mando||1256.8 – Tant’era vossa queixosa / que jurei en San Salvador / que nunca vos fezess’amor||1266.7 E ben vo-lo juro, madre, / pois que s’el foi noutro dia / sanhud’e non mi-o dizia||1275.6 Disseron-m’, ai amigas, ca mi buscou mal, / pero vẽo-m’ora jurar jura [a]tal: / ... ||1275.10 Soub’el estas novas e vẽo ante mí / chorand[o], ai amigas, e jurou-m’assi: / ... ||1276.15 – Senhor, que prol mi á de jurar?||1281.15 e ora jura que ja se quitasse / de gran sandic’en que m’ante falava||1281.19 E jura ben que nunca mi dissesse / de lh’eu fazer ren que mal m’estevesse||1304.10 Ja jurei noutro dia, ... / que non foss’a la ermida se ante non foss’i, / irmana, [o meu amigo]||1305.3 ca mi jurou que morria / por mí, tal ben mi queria!||1319.6 jurando-lhe ante que, a bõa fe, / non na er le[i]xe como a leixou||1319.13 a bõa fe lhe conven a jurar / que a non le[i]xe en neun tempo ja||1335.12 ca maestr’Ali jura per sa fe / que ja d’Alvar Rodrig[u]iz certo é / que fod’o mouro como fode outr’ome||1382.20 jura que alçará voz a cantar / que non á ja que dulte, mal pecado||1385.10 e jurarei eu que vo-lo non vi / en tal que vós con o mour’escapedes||1385.17 e juran que, ... / [...] / ..., / ca vo-lo iran so o manto cortar||1386.11 ca lh’oi eu jurar en outro dia / ca vos queria melhor d’outra ren||1404.13 e jurand’eu: «Par Santa Maria, / por novas vos quisera preguntar»||1404.19 pero jurava que non queria / ali decer, tanto mi valia / como se dissess||1407.6 mais ben / jura que o confonda Deus por én / se vos esto per casa non passar||1426.17 e ben vos juro, ... / que nunca eu achei [molher] tan grave / come Maria (...) / do Grav||1432.26 e de vós ambos ben feita seria, / e non vo-lo posso eu máis jurar||1463.24 e máis de mil vezes jurou / que da terra non sairá||1488.5 ca lh’oi eu muitas vezes jurar / que tan pastor non podia casar||1571.10 mais jurei antan’en Jaen, / na oste, ... / que nunca diga [de mal ben]||1589.6 que ben vos juro que non sei / máis que ũu asno de foder||1590.8 log’i [e]stando mil vezes jurou / que non morreu por quant’end’el talhou||1591.15 Pero juro-vos que non sei / ben este foro de Leon||1602.4 soltade-m’, ai senhor, / e jurarei, mandado, que seja traedor||1603.6 ca jur’a Deus que nunca mi deu ren / senon ũu peid’, ...||1618.19 e ten-vos (juro par Nostro Sen[h]or) / [...], pois nós morrermos, non for||1650.5 eu por aquesto ben vos jurarei / que tan mal torpe no mundo non sei / com’é o torpe mui desembargado||1663.11 e quen sas manhas ben cousir / aquesto pode ben jurar: / ...
942.7 Tanto mi fez gran pesar sobejo / en s’ir d’aqui que ouve de jurar, / ..., de lhi non falar||942.12 Ben vos dig’, amiga, én verdade: / que jurei de nunca lhi fazer ben / ant’el||1245.5 ca tamanho pesar mi fezestes / que jurei de vos nunca fazer ben||1246.2 – Como cuidades, amig’, a fazer / das grandes juras que vos vi jurar / de nunca voss’amigo perdoar?

O verbo jurar intervén en frases formularias de carácter afirmativo
ben vo-lo juro
830.4 nunca fui leda nen dormi, / ben vo-lo juro, des enton||1618.16 Ben vo-lo juro, amigo[s], sen falha, / non sei eno mundo aver que a valha
ben vos juro
696.16 pois per al non pode guarir, / ben vos juro, per bõa fe||1665. ca noutro dia quand’eu entrei i, / ben vos juro, que tem ... vida, vi / a Peixota su u[n] leito jazer

◆ IPr.: P1 juro, P3 jura, P5 jurades, P6 juran||ICp.: P1 jurava, P3 jurava, P5 juravades||IPt.: P1 jurei, P3 jurou, P5 jurastes||IFt.: P1 jurarei, P3 jurará||IPp.: P1 juraria||SPr.: P5 juredes, P6 juren||SPt.: P1 jurass(e)||SFt.: P3 jurar||Xer.: jurando