I. Edicións críticas: Nunes (1973 [1928]: 432 [= LPGP 358]); Cohen (2003: 501); Littera (2016: I, 407).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 298-299); Braga (1878: 164); Machado & Machado (1956: V, 380); Montero Santalha (2004); Striker (2017).
III. Antoloxías: Fernández Pousa (1951: 113); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996a: 71).
3 con el] cone V 5 Treeçon] Treecon B 9 morrerei] moirerey B 10 razon] raçō V 14 coraçon] coracō B
Nunes estrutura de forma diferente o texto de Golparro (cun esquema métrico 11a 11a 11b 5B 5b 5B 5B [= Tav 44:1]):
Mal faç’eu, velida, que ora non vou
veer meu amigo, pois que me mandou
que foss’[oj’]eu con el ena sagraçon
fazer oraçon
a San Creeçon;
d’ir ei coraçon
a San Creeçon.
E non me devedes, mia madr’, a guardar
ca, se lá non fôr, morrerei con pesar,
ca, u s’el ia, disse-m’esta razon:
fazer oraçon
a San Creeçon;
d’ir ei coraçon
a San Creeçon.
3 foss’eu] foss’[oj]’eu Nunes 5 Treeçon] Creeçon Nunes 7 Treeçon] Creeçon Nunes 9-10 ca [...] / u s’el ia, disse-m’esta razon] [...] / ca, u s’ el ia, disse m’ esta razon Cohen : [...] / ca, u s’el ia, disse-m’esta razom Littera 12 Treeçon] Creeçon Nunes 14 Treeçon] Creeçon Nunes
(I) Mal fago eu, belida, que agora non vou ver o meu amigo, pois que me mandou que fose con el á romaría facer oración a San Treeçon: teño vontade de ir a San Treeçon.
(II) E non me debedes gardar, miña nai, pois, se alá non for, morrerei con pesar, [...] pois, cando el se ía, díxome esta razón: «Teño vontade de ir a San Treeçon».
Esquema métrico: 2 x 11a 11a 10b 10b 5C 5C
A lacuna textual existente en BV aínda permite unha outra disposición da cantiga, tal como se percibe na proposta de Striker, coincidente, no fundamental, coa de Nunes:
Mal faç’ eu, velida, que ora non vou
veer meu amigo, pois que me mandou
que foss’ eu con el, [madr’], ena sagraçon
fazer oraçon a san Treeçon
d’ ir ei coraçon a san Treeçon.
E non me devedes, mia madr’, a guardar
ca, se lá non for, morrerei con pesar;
ca, u s’ el ia, dissem’ esta razon:
[fazer oraçon a san Treeçon]
d’ ir ei coraçon a san Treeçon.
A voz sagraçon co sentido de ‘romaría ou solemidade relixiosa ligada a unha ermida ou igrexa’ só se rexistra nas cantigas profanas (véxase tamén 1142.5). Na restante produción medieval sagraçon equivale a ‘consagración’ (véxase CGPA, s.v.).
Probabelmente San Treeçon se refira a un santuario dedicado a este santo, de devoción popular, en Tui (Galiza), o desaparecido templo de San Xoán do Porto. Trataríase dun culto popular dun San Xoán Tersón, que foi interdito polo bispo tudense Pedro de Herrera no século XVII (Souto Cabo 2018: 87; véxase tamén Nunes 1973 [1928]. vol. III, Glossário, s.v. Treeçon, San). A súa figura é tamén ligada ao monxe viaxeiro Trezenzonio, que sería enterrado na catedral de Tui no século XI, e que recibiu culto popular baixo diversos nomes (Trezón, Tersón, Tarasón, Trasonio...) conforme o historiador decimonónico Ávila y La Cueva (Vila 2014). Véxase, tamén, Striker (2017).
Os disposición do texto no manuscrito delata a ausencia de un verso na segunda estrofa. Tal lacuna foi resolvida en Nunes cunha disposición textual que converte o v. 4 da estrofa nos vv. 1-2 do refrán. A lacuna, porén, débese ao salto na copia que se produciu a partir de ca (no v. 3 da estrofa); deste modo, o v. 10 continúa a presentar dez sílabas (nótese a imposibildade de sinalefa con ca), ao tempo que se mantén firme o acento na 5ª sílaba de todos os versos.
Precedente
