I. Edicións críticas: Nobiling (2007 [1907]: 78 [= LPGP 461]); Michaëlis (1990 [1904]: I, 459-460); Littera (2016: I, 515-516).
II. Outras edicións: Carter (2007 [1941]: 136-137); Machado & Machado (1960: VII, 35); Domingues (1992: 32); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2018b: III, 396).
III. Antoloxías: Nemésio (1961 [1949]: 76-77); Torres (1977: 307); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996b: 96).
12 daquesto] daquest{o} A
En Nobiling e Littera as estrofas presentan unha orde diferente (I-III-II).
5 veeria] veer ia Michaëlis 7 la] la[s] Nobiling 8 Senner] Senhor Michaëlis, Nobiling, Littera; viveria] viver ia Michaëlis 11 catar ala] catara-la Michaëlis 18 xe] x’o Michaëlis, Nobiling 19 matar’Amor] matará amor Nobiling : matará ‘mor Michaëlis : matará Amor Littera
(I) Se agora Deus me quixese facer un gran ben, non me tería que facer máis do que isto: deixarme vivir aquí, onde agora estou –e do seu ben nunca outro El me dese, porque eu xa sempre vería desde aquí aquelas casas onde vin a miña señora–, e ollala canto eu quixese.
(II) Por Deus Noso Señor, moi satisfeito viviría e con gran ben e con moito gozo: ver as casas onde vin a miña señora e ollar alá canto eu ollaría! Mentres eu tivese a posibilidade disto –de ver aquelas casas que vexo– nunca xa de alí afastaría os ollos.
(III) Desde aquí vexo eu Barcelos e Faria, e vexo as casas onde xa vin alguén, abofé, que nunca me fixo ben; vede por que: porque non quería; e, aínda que sei que me matará Amor, mentres eu morase aquí, nunca eu xa del temería a morte.
(1) E o pouco que hei de vivir viviríao con moito pracer, porque a miña señora nunca mo sabería.
Esquema métrico: 3 x 10’a 10b 10b 10’a 10c 10c 10’a + 10b 10b 10’a (= RM 161:149)
Encontros vocálicos: 24 mi-‿o
Para a cabal presentación e hermenéutica desta estrofa é necesario considerar os vv. 4-6 como unha explicación parentética (ausente das anteriores edicións), de modo que se liguen sintacticamente as formas verbais infinitivas leixar (v. 3) e catar (v. 7).
A aférese de ‘star debe ser posta en relación coa limitada tendencia nalgunhas voces á perda da vogal inicial e- cando seguido da secuencia vocálica /st/ en fonética sintáctica após vogal ou /n/, e que afecta en especial a este verbo, aínda que se rexistra tamén noutras voces: estar (que ‘stevesse, 969.12; ali ‘stivi, 969.15; non ‘starei, 969.21; que ‘stava, 1445.6; quando ‘sté, 1588.21); estorcer (a ‘storcer, 1505.4); estrãiar (ela ‘strãiasse, 358.21); Estremadura (en ‘Stremadura, 1324.10). Véxase nota a 6.4, 18.16, 51.1, 73.19, 878.1.
Carece de xustificación morfolóxica que Michaëlis transcriba veeria como veer ia, tanto aquí como, e para un verbo diferente, no v. 8 (viver ia por viveria). No contexto, tales formas funcionan como pospretéritos normais.
A proposta de Nobiling, catá-la[s], altera a lección do manuscrito, para alén de ser desnecesaria, por catar se referir á «sennor» e non ás «casas».
Obviamente, a conversión de Senner en senhor, realizada polos anteriores editores (véxase Ramos 1988), é desnecesaria e contribúe a unha artificial nivelación lingüística do corpus trobadoresco. Esta forma é unha variante provenzalizante de senhor, que tamén se rexistra en 375.16, 491.4, 578.10, 1324.18, 1388.20, 1473.5; a variante sinher aparece en 1396.12, 1431.29, 1500.13, 1644.23. E tamén se rexistra nas Cantigas de Santa Maria, sempre en posición de rima (CSM 5.75, 25.43, 245.51, 265.75, 296.28).
Nobiling inverte a orde das estrofas II e III «obedecendo a uma suggestão de Diez».
Sintacticamente, é necesaria unha pausa no final do v. 9, que as anteriores edicións non introducen (gran sabor / veê-las casas...).
Neste verso comeza a alusión ás casas da senhor (tamén no v. 13 e 16), moi similares ás casas de Pero Garcia Burgales (véxase 203.26-28).
A lectura catar ala (isto é, ‘catar [a señora] alá’), mantén o texto dos manuscritos, fronte á anómala segmentación catara-la de Michaëlis (coa manutención de -l- no pronome identificador nun contexto que non é o das cantigas de amigo, véxase nota a 313.16), que xa foi corrixida por Nobiling.
Isto é: ‘Mentr’eu ouvess’o poder daquesto, de veer aquelas casas que vejo, nunca...’. A introdución da paréntese clarifica o sentido dos versos, que coa puntuación de Michaëlis fica escurecido.
Nótese a singular alusión a Barcelos e Faria, localidades do Norte portugués, inusual localización xeográfica do trobador e da dona.
É certamente inusual a crase entre unha P3 de futuro indicativo (avera, matará, pesará, seera) e /a/ átono do vocábulo seguinte, que se rexistra noutras tres pasaxes: aver’a (59.26), pesar’a (898.19) e seer’ali (1637.28). Cfr. nota a 25.3. De calquera maneira, nótese como todos os editores resolveron a crase de modo insatisfactorio: quer presentádoa cun formato pouco axeitado (Michaëlis), quer anulándoa (Nobiling, Littera).
Anterior
