I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 23-24 [= LPGP 948]); Littera (2016: II, 539-540).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 35-36); Carter (2007 [1941]: 7-8); Marques Braga (1945: 23-25); Machado & Machado (1949: I, 137-138); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2017: I, 73).
1 vós] uus A 2 me en este] men este B 6 niun] nen hu B; viv’assi] nuyasse B 7 consello e] ꝯselhe B 12 a mí] amj̄ B 13 nulla] nulla B; me] mj B 15 ben] om. B; sõo] soo A 16 queirades] q̄rades B 17 cativo, desamparado] catiue desenꝑado B 19 logo] log A; dira ‘lguen] dira alguē B 21 aa] a B 22 entanto] etanto B 23 tẽer] teer B 24 por] pʳ (q̄) B 28 per] pʳ B
2 me en este] m(e) en este Michaëlis : m’en’este Littera 6 niun] nẽum Littera 8 vos] vus Michaëlis 18 vos dev’a prazer] vus dev’a prazer Michaëlis : vos dev’aprazer Littera 21 aa] a Michaëlis 23 tẽer] teer Littera 25 vos] vus Michaëlis 28 per] pôr Littera
(I) Que desamparado me facedes vós, miña señora, vivir neste mundo! E eu non espero, infelizmente, nunca máis nel encontrar remedio, porque non coñezo, señora, ningún remedio, agás o voso ben, e por iso vivo así sen remedio e sen esperanza de o encontrar.
(II) E agora, por Deus, que vos fixo falar mellor e ser máis fermosa que calquera outra muller, e a vosa valía ser moito máis louvada no mundo, xa que a min nada me é de proveito en relación a vós, dicídeme unha cousa: que farei eu, que estou sen saber que facer?
(III) E xa eu ben sabedor son diso, aínda que vós non mo queirades dicir: morrer desgrazado, sen amparo; e, miña señora, non vos debe agradar (a miña morte), porque, despois de eu morrer, logo dirá alguén, fermosa señora, por que e por quen eu fun así levado á morte.
(IV) E xa, mentres eu estiver vivo, certamente me debo considerar home moi desventurado, señora, porque Deus me vos fixo ver, e non por isto que me acontece por vós, senón porque vexo que o voso xuízo é mal utilizado no meu caso.
Esquema métrico: 4 x 10a 10b 9’c 10b 10d 10d 9’c (= RM 248:1)
Encontros vocálicos: 2 me‿en; 7 consello‿e; 13 -me‿ũa; 16 mi-‿o; 21 a͜a
O xeral resultado mao do lat. malum é sistemático cando vai posposto ao nome, mais convive coa forma con perda de vogal final por posición proclítica (mal) en certos sintagmas. No que a pecado di respecto, mao pecado é solución minoritaria verbo de mal pecado, do mesmo xeito que se rexistra mao dia (vs. mal dia) e mao preço ou mao prez (vs. mal preço, mal prez).
A utilización da grafía <ll> (vs. <lh>) para a lateral palatal sonora no corpus das cantigas só se rexistra esporadicamente nos cancioneiros apógrafos italianos no indefinido nulho/a; noutras voces a súa aparición é un fenómeno extraordinario, pois só se rexistran cinco ocorrencias dese tipo. Cfr. nota a 199.33.
Esporadicamente tamén se encontra variación entre A e B no relativo ás formas do presente subxuntivo de querer, con certa preferencia de B pola manutención das formas etimolóxicas (< quaeram, quaeras etc.) face á presenza das formas analóxicas xerais (queira, queiras etc.) en A (véxase tamén 87.18, 200.21, 215.22).
A conxunción concesiva macar, de orixe grega, é case exclusiva do rexistro poético, tal como se deduce do seu uso na poesía trobadoresca profana e da súa alta frecuencia nas Cantigas de Santa Maria. A súa aparición noutro tipo de textos é moi escasa (véxase CGPA, s.v. macar). Cfr. nota a 57.6.
A perífrase dever + a + infinitivo é esmagadoramente maioritaria fronte á construción sen preposición, feito que aconsella interpretar <a> como o nexo preposicional da perífrase; para alén disto, a variante aprazer no corpus profano só se rexistra na frase se vos aprouguer (véxase Glosario: s.v. prazer1). Véxase tamén 54.10.
Algunhas voces cunha estrutura similar, isto é, cunha sílaba inicial /al/ ou /el/ (albergar, alguen, alvor, Elvira), poden sofrer aférese da vogal inicial, sempre despois de /a/, tónica ou átona: (dira ‘lguen, 73.19; Dona ‘Lvira, 149.1); a ‘lvor (454.11); a ‘lguen (757.r1); a ‘lbergar (1474.17); e algo similar pode acontecer coa forma do artigo el- (cfr. nota a 51.1). Véxase nota a 6.4, 18.16, 51.1, 358.21, 878.1.
O encontro entre a preposición a e o artigo feminino a(s) resólvese en xeral na contracción à, que aínda presenta por veces a forma máis arcaica aa, que computa xeralmente como dúas sílabas. Mais existen contextos en que tal forma xa é monosilábica, como neste caso (que explica a variante de B e mais a edición de Michaëlis, aínda que tamén se podería pensar en assi‿a·a) e, con seguranza, tamén en 1403.4, 1544.3, 1588.24 e 1616.6.
Embaratado, participio de embaratar, o mesmo que baratar ‘negociar, tratar, proceder’, é atestación única na poesía trobadoresca profana galego-portuguesa.
Anterior
