663 [= RM 106,8]

Dizede-m’ora, filha, por Santa Maria

Nuno Fernandez Torneol

Notas

Texto

• 2

  O sentido obriga á emenda de <esso> para ést'o, probábel erro derivado do carácter minoritario da variante éste fronte a é. En calquera caso, a lección manuscrita aconsella a restauración desa forma verbal minoritaria, por moito que Nunes e Sodré fixen a variante xeral é da P3 do presente de indicativo de seer, para nivelaren os vv. 2 e 4, exactamente ao contrario –coidamos– do que debe ser feito (véxase nota ao v. 4).

  Por outra banda, a sintaxe e a métrica indican a necesidade de omitir a copulativa inicial, como acontece noutras pasaxes ao longo do corpus, onde o testemuño diverxente dos manuscritos determina con seguranza o carácter espurio da copulativa. Isto acontece con certa frecuencia, especialmente no inicio do verso; véxase, entre outros, B vs. A (66.14, 96.10, 128.14, 224.7, 241.22, 306.13, 312.5 e 13), A vs. B (129.28), A vs. BV (1236.10 e 16), B vs. V (851.12, 924.19, 950.7, 1631.7), V vs. B (935.6, 1148.9).

• 4

  A hipometría versal delata a ausencia do artigo de amigo que todos os editores restauran, se ben Cohen e Littera estenden a variante éste nesta reintegración, sen dúbida impelidos polo paralelismo co v. 2. No entanto, optamos por unha práctica ecdótica diferente a partir da constatación de que esta composición reitera o segundo verso de cada estrofa como verso inicial na seguinte, mais cunha importante particularidade: as estrofas II-III mostran como a reiteración presenta tamén variación na forma verbal (mostrassedes --> amostrardes); en consecuencia, respectamos no posíbel o texto dos manuscritos, coa conseguinte variación nas estrofas I-II: ést(e) --> é.

• 7

  O xogo morfométrico da cantiga (véxase nota ao v. 4) provoca a existencia dunha concordantia temporum certamente anómala, coa utilización do futuro de subxuntivo en cláusula condicional (amostrardes) cun verbo principal en pospretérito (graciria), o cal esixiría o pretérito de subxuntivo mostrassedes. Nótese, ademais, como a diferenza silábica entre mostrardes e mostrassedes foi compensada coa utilización da forma protética do verbo (amostrardes), que é utilizada polos trobadores conforme as necesidades métricas (cfr. nota a 35.12).

• 8

  Téñase en conta que atrever-se, á parte da preposición a e de, rexe tamén a preposición en tamén noutra ocorrencia co valor de ‘atreverse, ousar’ (135.10), e, especialmente, sempre que significa ‘confiar en, fiarse de’ (174.8, 978.9, 134.4, 1599.11).