[últ. rev.: 11/10/2024]Imprimir

248 [= RM 148,19]
Preguntou Joan Garcia
Roi Queimado

Preguntou Joan Garcia
da morte de que morria,
e dixe-ll’eu toda via:
«A morte desto se m’ata:
Guiomar Afonso Gata
ést’a dona que me mata».
Pois que m’ouve preguntado
de que era tan coitado,
dixe-ll’eu este recado:
«A morte desto xe m’ata:
Guiomar Afonso Gata
[ést’a dona que me mata]».
E dixe-ll’eu, ja vos digo,
a coita que ei comigo,
per boa fe, meu amigo:
«A morte desto se m’ata:
[Guiomar Afonso Gata
ést’a dona que me mata]».
 
 
 
 
5
 
 
 
 
10
 
 
 
 
15
 
 
 

Manuscritos

A 142, B 263

Edicións

I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 286 [= LPGP 928]); Lopes (2002: 452); Lorenzo Gradín & Marcenaro (2010: 198); Littera (2016: II, 488-489).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 111); Carter (2007 [1941]: 86); Marques Braga (1945: 270); Machado & Machado (1950: II, 40-41); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2018a: II, 248).
III. Antoloxías: Torres (1977: 404); Alvar & Beltrán (1989: 248-249); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996b: 222); Diogo (1998: 115).

Variantes manuscritas

1 Preguntou] Pregoutou A   2 morria] morrea A : moiria B   3 dixe] dixi B   4 A] om. A; se] xe B   9 dixe] dixi B   13 E] {e} A; ja] bōo B; vos] uos A   16 se] xe B

Variantes editoriais

3 dixe] dixi Lopes   4 se] xe Lopes, Littera; m’ata] mata Michaëlis, Lorenzo Gradín & Marcenaro   9 dixe] dixi Lopes   10 m’ata] mata Michaëlis, Lorenzo Gradín & Marcenaro   13 E dixe-ll’eu, ja vos digo] Dixe-lh’eu «ja vus digo Michaëlis : Dixe-lh’eu bem: –Já vos digo Lopes, Littera : E dixell’eu: «Ja vos digo Lorenzo Gradín & Marcenaro   15 boa] bõa Michaëlis, Littera   16 se] xe Lopes, Littera; m’ata] mata Michaëlis, Lorenzo Gradín & Marcenaro

Paráfrase

(I) Preguntou(me) Joan Garcia de que morte morría, e díxenlle eu de calquera modo: «A morte vénme disto: Guiomar Afonso Gata é a dona que me mata».

(II) Despois de me preguntar por que estaba tan coitado, deille eu esta información: «A morte vénme disto: Guiomar Afonso Gata é a dona que me mata».

(III) E díxenlle eu, xa vos digo, a coita que teño comigo, abofé, meu amigo: «A morte vénme disto: Guiomar Afonso Gata é a dona que me mata».

Métrica

Esquema métrico: 3 x 7’a 7’a 7’a 7’B 7’B 7’B (= RM 19:40)

Encontros vocálicos: 5 Gui·o·mar; 11 Gui·o·mar; 17 Gui·o·mar

Notas

Texto
  • 1

    Joan Garcia é, talvez, o trobador Joan Garcia de Guilhade.

  • 4

    A segmentación de <mata> de modo que transpareza o verbo atar (m’ata), en rima con mata no terceiro verso do refrán, parece indubitábel do punto de vista rimático e semántico (‘a morte provenme disto: ...’).

  • 5

    Guiomar Afonso Gata, irmá de Lopo Afonso Gato, personaxe que aparece na xesta de maldizer de Afonso Lopez de Baian (UC 1489), aparece referida nos Livros de Linhagens:

    Este pero paaez curuo foy casado cõ dona guyomar afonso gata filha de dõ afonso perez gato (Brocardo 2005: 88).

  • 6

    Nótese a variación do refrán a partir da lección de A, coa alternancia se - xe - se (sempre xe en B) nas tres estrofas. Véxase nota a 102.26. Cfr. nota a 27.4-6.

  • 13

    Michaëlis e Lopes omitiron a copulativa inicial do verso, coa conseguinte hipometría que se deriva de tal supresión. Pola súa parte, en Littera omítese tamén a copulativa mais introdúcese o adverbio bem a partir do <bõo> de B (que omitía ja) para compensar metricamente o verso.

  • 13-18

    En todas as anteriores edicións se rompe a simetría compositiva da cantiga ao considerar que o parlamento directo é iniciado con ja vos digo, frase que interpretamos como unha expresión parentética similar a ben vos digo (véxase nota a 551.3) ou ben vo-lo digo (véxase nota a 595.3): para alén da lóxica discursiva, tal interpretación é apoiada tamén pola errada lección <bōo> de B, que semella un lapso por <ben> ou <bē> da frase formularia ben vos digo.

    Porén, aínda habería unha outra posibilidade intermedia para articular a estrofa, de modo que meu amigo achase diferente acomodo sintáctico-semántico:
              E dixe-ll’eu, ja vos digo,
              a coita que ei comigo:
              «Per boa fe, meu amigo,
              a morte desto se m’ata: / ...

Buscar
    Non se atopou ningún resultado