I. Edicións críticas: Nunes (1973 [1928]: 231-232); Finazzi-Agrò (1979: 117 [= LPGP 478-479]); Cohen (2003: 314); Littera (2016: I, 562-563).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 167); Braga (1878: 85); Machado & Machado (1953: IV, 194-195).
III. Antoloxías: Piccolo (1951: 85-86); Nunes (1959: 314-315); Álvarez Blázquez (1975: 207); Torres (1977: 100); Gonçalves & Ramos (1983: 299); Pena (1990: 167-168); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996a: 111); Diogo (1998: 262); Vallín (1999: 49-50); Arias Freixedo (2003: 904-905); Magalhães (2007: 98); Souto Cabo (2017: 129).
2 sonho] Sonho ssonho B : sonho que ssonho V 3 vos] uos BV 7 no] om. B 8 veera] uerad’s B : ueerađs V 9 me om. V 11 ouvi] ouiu V 13 Senhor] senõ V
5 Falad’, amig’] Falade mig’ Nunes, Finazzi-Agrò, Cohen, Littera 6 no] non Finazzi-Agrò 7 nen no] nen’o Littera 10 migo] mig’ Nunes, Finazzi-Agrò 13 como] com o Finazzi-Agrò, Littera : con o Cohen 15 migo] mig’ Nunes, Finazzi-Agrò
(I) Deus, que leda me vin esta noite, amiga, nun soño que soñei, pois soñaba como vos direi, que me dicía o meu amigo así: «Falade, amiga, ai meu lume e meu ben!».
(II) Non foi muller no mundo tan leda nun soño nin o podía ser, xa que soñei que me viñera dicir aquel que me quere mellor que a si mesmo: «Falade comigo, ai meu lume e meu ben!».
(III) Após espertar tiven gran sufrimento, pois en tal soño tiña gran pracer: rogarme, polo Noso Señor, o que me sabe amar máis que a si mesmo, (e dicirme) «Falade comigo, ai meu lume e meu ben!».
(IV) E, xa que espertei, funlle rogar a Deus que me cumprise este soño.
Esquema métrico: 3 x 10a 10b 10b 10a 10C + 10a 10c (= RM 155:5)
Encontros vocálicos: 10 migo,‿ai; 12 sonho‿avia; 15 migo,‿ai
Esta cantiga ten o seu reflexo e continuidade na seguinte composición (nº 862), tamén de Joan Meendiz de Briteiros.
Por moito que en ningunha das precedentes edicións se respectase o texto transmitido polos códices, é verdadeiramente significativa a variación nesta ocorrencia do refrán, con xogo paronomásico falad’, amig(a) / falade migo (Martínez Pereiro 2004). Esta variación –redaccional e expresiva– forma conxunto con outras mudanzas nos refráns que se rexistran ao longo do corpus. Cfr. nota a 27.4.
Nótese o lapso na copia de BV, cunha forma plural (*veerades) imposíbel no contexto.
Aínda que minoritaria, a forma milhor, con pechazón de /e/>/i/ por influencia de consoante palatal (por iode na súa base etimolóxica mĕliōrem), ten certa presenza na lingua trobadoresca.
Por outra banda, obsérvese a construción querer milhor que a sí, que contrasta vivamente con querer melhor ca mí/min (177.22, 261.8-9, 530.4, 531.r, 683.7, 830.13-14, 1091.19); isto é, semella que a conxunción que admite a presenza da preposición a fronte a ca, que a evita (véxase v. 14). Cfr. nota a 44.13, 177.22 e 243.16.
A conxunción como cumpre neste verso a función de introducir un infinitivo explicativo, facéndoo equivaler a ‘isto é’ (só se rexistra en 42.4, 87.8, 119.17, 167.11, 196.13, 220.11, 547.13, 638.3). A rareza da construción explica a actuación editorial de Finazzi-Agrò, Cohen e Littera, que segmentan <como> en com o ~ con o.
Foi é a forma xeral de P3 de pretérito de seer (e de ir), mais tamén aparece como forma de P1, tal como acontece neste verso: a pesar de que en xeral se estabelece unha oposición P1 / P3, fui (< fŭī) / foi (< fŭĭt), pola acción metafónica de -ī final nalgúns pretéritos fortes (cfr. tamén fiz vs. fez, sive vs. seve, tive vs. teve etc.), foi pode ser tamén resultado de P1, o mesmo que fui aparece esporadicamente como forma de P3 (sen efecto metafónico, por tanto, ou con xeneralización analóxica de unha ou outra persoa).
A expresión verbal sacar a ben significa ‘cumprir, realizar’.
Anterior
