I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: 608-609); Stegagno Picchio (1968: 153-154 [= LPGP 624-625]); Littera (2016: II, 91-92).
II. Outras edicións: Carter (2007 [1941]: 177); Machado & Machado (1960: VII, 68-89); Arbor Aldea (2016b).
III. Antoloxías: Sansone (1990: 278-280); Mongelli & Maleval & Vieira (1995: 51); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996b: 128-129); Mongelli (2009: 61-62).
15 e] et A
8 m’ora ven] m’or’aven Stegagno Picchio
(I) Infeliz (de min), mal aconsellado, que non sei encontrar solución e vivo sempre con preocupación, mais non podo pensar en nada que me sexa de proveito contra quen me ten en coita; antes penso que me veña peor do que agora me vén.
(II) Penso isto e penso ben, pois Deus quixo dispor que sempre amei (e fun) desamado, e faime amar unha señora de tanto valor e que é tan fermosa que pola súa fermosura e polo seu valor merece que outro a poida merecer.
(III) Mais eu non amo pola miña vontade nin tampouco penso en me sentir agradecido de Amor, que me ten forzado; porén quérome esforzar, con siso e con lealdade, en amar e ser leal, e señora tan sen maldade non me fará sempre mal, (IV) porque eu sempre me sentirei satisfeito de canto a ela lle agrade, e de cumprir o seu mandado se ela me quixer mandar algo, como se ela me fixese ben, así como me fai mal, ou o meu amor lle prouguese, así como lle desprace.
Esquema métrico: 4 x 7’a 7b 7’a 7b 7’c 7’d 7’c 7’d (= RM 112:4)
Copiada unicamente en A e sen correspondencia nos apógrafos italianos, a cantiga, como as dúas pezas seguintes deste ciclo (nº 897 e 898), debe ser da autoría de Martin Moxa, trobador a que BV lle atribúen o poema nº 887, que cerra ese breve ciclo de textos, Amor non qued’eu amando (B 895, V 480), polo menos no estado actual dos manuscritos.
Repárese no artificio das rimas derivadas, recorrente en todos os versos das catro estrofas, que culmina cunha rima antitética nos dous versos finais.
Do lat. prode é regular a solución proe, que se rexistra moi minoritarimente, con todo, na lingua medieval, con clara desvantaxe con relación á solución prol, que é absolutamente maioritaria, tal como acontece no propio corpus trobadoresco, onde só hai outra atestación de proe:
Don Domingo Caorinha
non á proe
de sobir en[a] Marinha
Caadoe (1440.2).
A segmentación realizada por Stegagno Picchio na edición crítica de Martin Moxa semella errada (or'aven) por canto as rimas derivativas esixen o verbo viir (ven) por venna no verso anterior.
A grafía <et>, de presenza esporádica ao longo dos cancioneiros apógrafos italianos, nomeadamente no Cancioneiro da Vaticana, só ten unha moi limitada presenza no Cancioneiro da Ajuda, con dous rexistros no seu inicio (65 [A 2, B 92], v. 7; 82 [A 16, B 109], v. 3) e unha presenza máis maciza na parte final do cancioneiro: 1236 [A 283, B 1220, V 825], v. 10; 982 [A 289, B 980, V 567], v. 12; 997 [A 293, B 993bis, V 582], v. 3; 999 [A 295, B 995, V 584], vv. 2 e 9; 1000 [A 296, B 996, V 585], vv. 2, 7, 15 e 16; 994 [A 300, B 991, V 579], vv. 8, 10 e 15; 996 [A 301, B 993, V 581], v. 6; 894 [A 302], v. 4; 896 [A 304], v. 15. Na realidade, esta grafía para a copulativa debe ser posta en relación con outras grafías ou formas latinizantes que se detectan ao longo do corpus (véxase nota a 63.2).
O verbo gradoar ‘alegrarse, estar satisfeito, congratularse’, do lat. gratulāri, ten un uso limitado no corpus das cantigas: 100.2, 824.1, 896.18, 1065.28, 1139.4, 1174.13, 1268.1. Ausente da produción prosística (véxase CGPA, s.v.), só existe unha atestación nas Cantigas de Santa Maria:
Ond’avẽo pois assy que en Beja, u morava
un ome casado ben con sa moller que amava,
almoxerife del Rey era el, e confiava
muit[o] en Santa Maria; mais avia gran tristura
Porque non podi’aver fillo de que gradoasse
e que pos sa mort’en seu aver erdeiro ficasse (CSM 224.25).
A formación verbal desprazer é documentación única no corpus das cantigas, aínda que presente nas Cantigas de Santa Maria (véxase Mettmann 1959-1972: IV, s.v. desprazer).
Anterior
