I. Edicións críticas: Nunes (1973 [1928]: 328-329); Indini (1978: 159-160 [= LPGP 169]); Cohen (2003: 364); Littera (2016: I, 157).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 255-256); Braga (1878: 139); Machado & Machado (1956: V, 204-205); Berardinelli (1985: 18-19); Camargo et alii (1992: 46).
III. Antoloxías: Nunes (1959: 276); Varela Jácome (1953: 9-10).
4 E eo mo vos podedes da quen B : e como uos podedes daquen V 10 ouço] onco B : ouzo V; muit’al] muyta(m)al V
En Nunes e en Indini a cantiga é presentada con versos heptasilábicos graves e octosilábicos agudos no corpo da estrofa. En Cohen, os dous versos do refrán forman un só verso longo, da mesma medida que os do corpo da estrofa.
4 e como vos [ir] podedes] ir como podedes Nunes, Indini, Littera : como podedes <ir> Cohen 8 e como vos ir podedes] ir como podedes Nunes, Indini, Littera : como podedes <ir> Cohen 12 e como vos ir podedes] ir como podedes Nunes, Indini, Littera : como podedes <ir> Cohen 16 e como vos ir podedes d’aquen] ir como podedes d’aquen Nunes, Indini : ir como podedes d’aquem Littera : como podedes <ir> daquen Cohen
(I) Pois me dicides, amigo, que me queredes vós mellor que a cantas viven no mundo, dicídeme, por Noso Señor: se me amades tanto, como vos podedes ir de aquí?
(II) E pois dicides que non podedes amar tanto cousa ningunha como a min, ai meu amigo, dicídeme, así Deus vos ampare: se me amades tanto, como vos podedes ir de aquí?
(III) E pois vos ouzo dicir que non amades tanto ningunha outra cousa como a min, dicídeme, amigo, así Deus vos leve a Bonaval: se me amades tanto, como vos podedes ir de aquí?
(IV) Porque ouvín dicir sempre que cando un home amou moito unha muller non podía irse de alí, pesarame se non souber se me amades tanto, como vos podedes ir de aquí?
Esquema métrico: 16a 16a 8B 10B (= RM 37:2)
Encontros vocálicos: 14 -mi͜-á
No segundo verso do refrán semella obvia a ausencia do verbo ir; ora ben, os anteriores editores optaron pola regularización métrica e, para alén de integraren o verbo omitido, omiten a copulativa inicial (expletiva) e o pronome vos (<vos> B, <uos> V), sintacticamente rendíbel no verbo ir-se. Optamos, na presente edición, por respectar no posíbel a lección manuscrita: de aí que se propoña un refrán em dous versos con medidas diversas, conservando os elementos omitidos pola crítica precedente, e máis cando a forma pronominal vén esixida pola sintaxe e polo hermenéutica do texto. Para estruturas similares no refrán das cantigas, véxanse UC 1029 e 1276).
A habitual construción come mí ~ min (tamén 42.21, 128.27, 142.19, 218.14, 953.3, 1074.3), en liña co que acontece no galego moderno, onde só é posíbel coma min, convive no corpus coa utilización de eu como segundo termo da comparación introducida por come (come eu), levemente minoritaria (43.15, 150.2, 723.20, 978.8, 1074.5 e 1593.r2)
Nótese o uso de se ~ si equivalente a assi en frases optativo-desiderativas (100.1, 177.10, 188.11, 202.2, 221.2, 224.1, 277.23, 315.2, 511.14, 526.6 559.2, 573.12, 703.1, 720.1, 733.15, 845.11, 940.10, 1140.10, 1284.18). Tal forma procede de sīc con cruzamento coa conxunción condicional se.
Bonaval refírese a S. Domingos de Bonaval, en Santiago de Compostela.
Anterior
